Autor: Bartłomiej
Grabowski
Rok
wydania: Kruszwica 2018
Gatunek: historyczna
Liczba stron: 43
Źródło/Wydawnictwo: Ridero
Gatunek: historyczna
Liczba stron: 43
Źródło/Wydawnictwo: Ridero
Do
rąk czytelników oddaje najnowszy „Przewodnik” - opracowany na
podstawie materiałów zebranych przez Nadgoplańskie Towarzystwo
Historyczne od początku istnienia organizacji.
Wydarzenia
lat 1919-45, są szczególnie ważne dla mieszkańców Kujaw. Lata
określane mianem II wojny światowej, szczególnie tragicznie
zapisały się w dziejach. Wojna ta była bowiem wyjątkowo perfidnie
wymierzona w życie człowieka, jego godność i prawo do wolności,
w politycznie suwerenne istnienie państw i narodów – jej cel
sprowadzał się do biologicznego wyniszczenia podbitych narodów, a
w tym także nas, Polaków. W omawianym czasie pogwałcone zostały
wszystkie, obowiązujące na przestrzeni dziejów, zwyczaje i prawa
wojny.
O
zbrodniach ludobójstwa, których dowody pozostały na naszej ziemi –
nie wolno nam zapomnieć! Pamięć o tragicznym losie, męczeństwie
i śmierci milionów ludzi powinna się stać dla nas przesłanką
głębokiego humanizmu, stanowić nie tylko ostrzeżenie, ale również
nieść nadzieję, że narody świata – doświadczone okrucieństwem
wojny i zbrodni, których dokonał faszyzm – potrafią zbudować
spokojną i szczęśliwą przyszłość.
Celem
tego opracowania jest zaszczepienie w sercach i umysłach –
szczególnie młodych ludzi – szacunku dla bohaterów przeszłości
naszego narodu, dla żołnierzy Września, bojowników Ruchu Oporu i
partyzantów, powstańców i więźniów politycznych, męczonych w
obozach, dla żołnierzy polskich walczących na wszystkich frontach
II wojny światowej.
Pamiątki
i tablice pamiątkowe Powstania Grudniowego 1918 roku i późniejszych
wydarzeń do roku 1945, są niezwykłą częścią naszej historii,
tradycji i krajobrazu ziemi kujawskiej. Licznie rozsiane po miastach
i wsiach, miasteczkach i osadach, budynkach i placach, po polach i
cienistych cmentarzach, zostały jakby malowniczo wtopione w krajobraz
naszego regionu. Każda z tych pamiątek sławi jakiś fragment
Powstania, czy II wojny światowej, opiewa ważne zdarzenia tamtych
czasów, urzeka dostojeństwem treści i głosi, jak drogo była
okupiona wolność przez ludzi tej ziemi.
Książka
ta jest poprawioną i uzupełnioną wersją poprzednich publikacji,
które wychodziły w latach osiemdziesiątych,
a w później temat został nieco zaniedbany. Wiele pomników nie
dotrwało do dzisiejszych czasów, przykładowo po rewitalizacji
Rynku w Kruszwicy został zniszczony pomnik postawiony w 40.rocznicę
napaści hitlerowskiej na Polskę. Opatrzony był tablicą: „Nie
żyje się by walczyć, lecz walczy się by żyć”, pomnik
znajdował się naprzeciwko kościoła pw. św. Teresy. Był to słup
betonowy z kamiennym obeliskiem u podstawy. Na górze wisiało godło
Polski, na dole, na kamieniu znajdowała się czarna tablica.
Odsłonięcie pomnika odbyło się 9 maja 1979 r. pomnik rozebrano
niedawno.
Nie
jest to jedyny pomnik, który zniknął na przestrzeni dziejów i na
pewno nie ostatni. Przytoczę jeszcze historię pomnika na Wzgórzu
Zamkowym w Kruszwicy, nie daleko pozostałości ruin wieży.
Znadjował się tam betonowy słup z żeliwnym orłem pruskim na
górze skierowanym na wschód i tablicą - płaskorzeźbą cesarza
Wilhelma I, Bismarka, von Moldke oraz von Roona tzw. „Denkmal”.
Pomnik władzę niemieckie odsłoniły w sierpniu 1895 r. Denkmal
pojawiał się na pocztówkach jeszcze w okresie dwudziestolecia
międzywojennego. Wówczas ukazany był po modernizacji z datami i
miejscami związanymi z odzyskaniem przez Polskę niepodległości.
Zniknął z krajobrazu Kruszwicy prawdopodobnie jeszcze przed
wybuchem II wojny światowej.
Książka
skupia jednak historię istniejących pomników i tablic. O tych już
nieistniejących mam nadzieję stworzyć oddzielną publikację.
Bartłomiej
Grabowski